همه چیز در مورد پشه ها

همه چیز در مورد پشه ها
جالب است بدانید که:
۱- پشه ها جزو خانواده حشرات دوبال به نام کولیسیده CULICIDAE میباشند. آنوفل ها، کولکس (پشه معمولی) و آئدس ها از دسته های مهم پشه ها هستند.
۲- بیش از ۲۸۰۰ گونه پشه در سراسر جهان وجود دارد.
۳- سرعت بال زدن پشه ها ۵۰۰ تا ۶۰۰ بار در ثانیه میباشد.
۴- وزن یک پشه ۲ تا ۲٫۵ میلی گرم است.
۵- سرعت پرواز پشه ها ۱٫۶ تا ۲٫۴ کیلومتر در ساعت است.
۶- بدن پشه ها از سه قسمت سر، سینه و شکم تشکیل یافته است. پشه ها ۶ پای بند بند دارند و یک خرطوم(نیش).
۷- پشه ماده معمولا بزرگتر از پشه نر میباشد. خرطوم پشه ماده طویل تر بوده و مناسب مکیدن خون است. شاخک های پشه نر پر پشت و پر مو بوده اما شاخک های پشه ماده نخ مانند و دارای چند موی اندک است.
۸- طول عمر پشه نر در حدود یک هفته و پشه ماده ۷ تا ۱۰۰ روز میباشد.
۹- پشه ها جانورانی خونسرد میباشند بنابراین پشه های ماده قادرند در فصول سرد سال به خواب زمستانی فرو روند. حتی تا ۶ ماه.
۱۰- شکارچیان طبیعی پشه ها شامل خفاشها، پرندگان، عنکبوت ها، سخت پوستان از جمله خرچنگها، ماهیها و سنجاقک ها میباشند.
۱۱- پشه های نر و ماده برای تامین انرژی پرواز از شهد گلها و گیاهان تغذیه میکنند.
۱۲- پشه های نر هیچگاه از خون تغذیه نمیکنند و نیش نمی زنند.
۱۳- پشه های ماده به خون نیاز دارند اما نه برای تامین انرژی. پشه های ماده برای تولید و نمو تخم های خود نیاز به پروتئین موجود در خون دارد.
۱۴- همه گونه های پشه انسان را نمی گزند، برخی از پشه های ماده، پستانداران، برخی پرندگان، برخی اسب ها، برخی لاک پشتها و یا حتی قورباغه ها را به انسان ترجیح میدهند.
۱۵- خرطوم و نیش پشه ماده از دو کانال مجزا تشکیل یافته، یک مجرای بزاقی و ک مجرا برای مکیدن خون.
۱۶- علت اینکه نیش پشه درد ندارد این است که نیش پشه بسیار دندانه دار بوده و با سوزن آمپول که سطحی هموار دارد متفاوت است. دندانه دار بودن نیش پشه سبب میگردد تا تعداد نقاط تماس آن با پوست بدن به حداقل رسیده و اعصاب حسی کمتری تحریک گردند.
۱۷- پشه ماده هنگام مکیدن خون از طریق بزاق خود یک ماده ضد انعقاد کننده خون ترشح می کند تا خون حین مکیدن لخته نگردد.
۱۸- پروتئین بزاق پشه موجب تحریک سیستم ایمنی بدن میگردد. خارش، تورم و قرمزی محل گزش به همین خاطر پدید می آید.
۱۹- پشه ماده در هر بار گزش ۵ میکرو لیتر خون می مکد. (یک میکرو لیتر معادل یک میلیونم لیتر است)
۲۰- پشه ماده در هر بار گزش بیش از ۲ برابر وزن خود خون می مکد. چنانچه گیرنده های شکم پشه ماده غیر فعال گردند، پشه آنقدر خون می مکد تا عملا منفجر شود.
۲۱- پشه ماده از طریق حسگرهای بویایی، حس بینایی و گیرنده های گرمایی هدف خود را شناسایی میکند.
۲۲- گیرنده های گرمایی پشه پرتوهای مادون قرمز ساطع شده از اجسام گرم را حس میکنند.
۲۳- در حدود ۱۰۰ ترکیب فرار از بازدم و ۴۰۰ ترکیب شیمیایی از پوست انسان متصاعد میشود که پشه ها قادر به شناسایی آنها هستند.
۲۴- مهمترین این مواد دی اکسید کربن بازدم و اسید لاکتیک عرق میباشند. بنابراین پس از فعالیت بدنی که تولید این مواد افزایش می یابند شناسایی شما برای پشه ها آسانتر میگردد. مصرف غذاهای غنی از پتاسیم (مثل موز) و نمک نیز تولید اسید لاکتیک را افزایش میدهد. اسید اوریک، فنول و آمونیاک نیز در رده های بعدی قرار دارند.
۲۵- هنگامی که شما از حرکت باز می ایستید (هنگام خواب) غلظت دی اکسید کربن در اطراف شما افزایش می یابد و پشه ها آسانتر شما را ردیابی خواهند کرد.
۲۶- رطوبت، رنگ و تحرک در شما نیز در جلب پشه ها تاثیر گذار است. پشه ها به رنگ آبی علاقه مند میباشند. پوشیدن لباسهای تیره و مشکی با جذب بیشتر نور و انرژی گرمایی، پشه ها را بیشتر به سوی شما جلب میکند، برعکس لباسهای روشن. هنگامی که شما حرکت میکنید پشه ها مطمئن می گردند شما زنده هستید بنابراین جذب شما میشوند. هر قدر که لباس تن شما با پس زمینه شما کنتراست بیشتری داشته باشد شناسایی شما توسط پشه ها آسانتر است.
۲۷- برخی شامپوها، صابونهای معطر، عطر و اودکلن بوی طبیعی بدن شما را پوشانده و برخی آن را تشدید میکند. (مثل رایحه میوه ای و عطر گلها)
۲۸- پشه ماده قادر است از فاصله ۳۰ متری بوی شما را حس کند.

۲۹- پشه ها تنها از فاصله ۱۰ متری قادرند شما را ببینند اما باز هم نمیتوانند میان شما و یک بشکه ۲۲۰ لیتری و یا یک کنده درخت تمایز قائل شوند. از فاصله ۳ متری گیرنده های بسیار حساس گرمایی که روی شاخک ها واقع هستند دست بکار میشوند تا خون را در سطح پوست شناسایی کنند. هنگامی که رطوبت محیط بالا باشد دامنه عملکرد این گیرنده ها تا ۳ برابر حد معمول افزایش می یابد.
۳۰- ریسک گزیدگی توسط پشه در مردان بیشتر از زنان، در بزرگسالان بیشتر از خردسالان و در افراد چاق و تنومند بیشتر از افراد لاغر میباشد. (البته اگر تنها عامل دی اکسید کربن را به حساب آوریم)
۳۱- افرادی که گروه خونی شان O است بیشتر گزیده میشوند.
۳۲- فعالیت پشه ها در دمای ۲۶ درجه سانتی گراد به حداکثر خود رسیده و پشه ها در دمای پایین تر از ۱۰ درجه سانتی گراد غیر فعال میگردند.
۳۳- پشه ها در آب و هوا و مناطق گرمسیر در تمام طول سال فعال میباشند. همچنین جمعیت پشه ها در طول مناطق ساحلی بیش از نقاط دیگر است.
۳۴- سالانه ۳-۲ میلیون نفر در سراسر جهان توسط گزش پشه ها جان خود را از دست میدهند. پشه ها ناقلین بیماریهای مالاریا (توسط پشه آنوفل)، تب زرد، تب هموراژیک دنگ، ورم مغزی (آنسفالیت) وتب نیل غربی میباشند.
۳۵- ویروس HIV عامل بیماری ایدز نمیتواند توسط پشه ها انتقال یابد. چرا که این ویروس در بدن پشه ها مانند غذا هضم میگردد. همچنین ویروس HIV در گزش پشه به مقداری نیست که قادر باشد HIV را سرایت دهد. برای انتقال ویروس HIV از یک فرد آلوده به یک فرد سالم به ۱۰ میلیون پشه ماده نیاز است که همزمان فرد آلوده را نیش زده و متعاقب آن فرد سالم را نیش بزنند.
۳۶- تمام پشه ها به آب نیاز دارند تا چرخه زندگی آنها تکمیل گردد.
۳۷- چرخه زندگی پشه ها دارای دگردیسی کامل بوده و شامل چهار مرحله: تخم ، لارو، شفیره و پشه بالغ میباشد .این چرخه ظرف ۲۰ تا۳۰ روز کامل میگردد.
۳۸- پشه های ماده درهر بار تخم گذاری ۱۰۰ تا ۴۰۰ تخم می گذارند.و یک پشه ماده قادر است پیش از آنکه بمیرد ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تخم بگذارد.
۳۹- پشه ماده در چند مرحله تخمریزی فقط یکبار با پشه نر جفت گیری میکند. یعنی پس اینکه یک بار تخم گذاری کرد دیگر نیاز ندارد با پشه نر جفت گیری کند و تنها به یک وعده خون دیگر نیاز دارد تا مجددا تخم گذاری کند. پشه ماده هر ۳ روز در میان میتواند تخمریزی کند.
۴۰- تخمهای پشه ماده ابتدا سفید رنگ بوده اما پس از ۲۴ ساعت رنگشان به قهوه ای تیره و سیاه متمایل میگردد. پشه ماده تخم خود را معمولا روی سطح آب راکد میگذارد. اما ممکن است روی گل و لای و یا هر چیزی که در مسیر آب باشد تخمریزی کند. اندازه هر تخم ۰٫۵ میلی متر است.
۴۱- تخم ها ۳-۲ روز طول میکشد تا به لارو تبدیل گردند. لارو پشه از طریق یک مجرای ریز که به سطح آب می آید تنفس میکند. لاروها از جلبکها، میکروارگانیزمها و ذرات ارگانیک موجود در آب تغذیه میکنند. در برخی از گونه های پشه، لاروها از یکدیگر نیز تغذیه میکنند. لاروها قادرند آب آلوده راکاملا فیلتر و تصفیه کنند. لاروها چهار مرتبه پوست اندازی میکنند تا به شفیره تبدیل گردند. لاروها یک تا دو سانتی متر طول دارند.
۴۲- لاروها پس از گذشت یک تا دو هفته به شفیره تبدیل میشوند. شفیره پشه تغذیه ندارد اما تحرک داشته و توسط دو مجرای شاخ مانند بنام سیفون تنفس میکند.
۴۳- لارو و شفیره پشه کاملا آبزی هستند اما پشه بالغ در خشکی زندگی میکند.

۴۴- شفیره پس از ۳ روز به پشه کامل مبدل میشود.پشه بالغ پس از خارج شدن از پیله صبر میکند تا بدن وبالهایش کاملا خشک گردد تا بتواند پرواز کند.
۴۵- پشه های ماده و نر پس از ۵-۳ روز جفت گیری میکنند. پشه نر پس از جفت گیری مدت زیادی زنده نمی ماند.
۴۶- پشه ها در طی روز در محل های خنک، تاریک، مرطوب و محفوظ به استراحت می پردازند. به ویژه در میان پوشش گیاهی. و در عصر و غروب آفتاب برای تغذیه خارج میشوند.
۴۷- هر مکان و یا شیئی که آب را در خود نگه دارد و باعث تجمع آب گردد، محل مناسبی برای تخمریزی پشه هاست. محل های تخمریزی پشه ها میتواند: جوی آب، گلدانها، زیر گلدانیها، حفره درختان، سینی زیر کولر، جعبه کارتن، کف شور و چاهک ها، فلاش تانک توالت، سیفون گلویی زیر دستشویی، قوطی کنسرو، بشکه، حوضچه، استخر، گودالها، باتلاق ها، آب انبارها، تایرهای مستعمل، ناودان ها و غیره باشد.
کنترل پشه ها :
۱- حذف و یا کاهش محل های تولید مثل و تخمریزی.
۲- استفاده از شکارچیان طبیعی پشه ها.
۳- نابود کردن پشه ها در مرحله لارو و یا بلوغ.
برای نابود ساختن لارو پشه ها میتوان از حشره کشهای ویژه استفاده کرد.ریختن روغن در محل تخمریزی روی سطح آب لاروها را میکشد چراکه دیگر لاروها قادر به تنفس نمی باشند.استفاده از ماهی ها در حوضچه ها نیز بسیار موثر است.
سایر اقدامات:
۱- آب گلدانها را یک روز در میان عوض کنید. اجازه ندهید در زیر گلدانیها آب جمع شود.
۲- هر شیئی که بیرون از منزل شما قابلیت نگه داشتن آب را داراست، جمع آوری کنید مثل: کارتن ها، بطریها، جعبه، قوطی کنسرو، تایرهای مستعمل و غیره. نشتی های شیرهای آب را شناسایی کرده وآن ها را تعمیر کنید. ظرف غذای حیوانات خانگی را نیز هر روز عوض کنید.
۳- گودالهای زمین و حفره های درختان را با خاک و یا ملات پر کنید.
۴- شیروانیها را وارسی کنید و از مسدود نبودن آنها اطمینان حاصل کنید.
۵- هر جایی که آب جمع میشود و راکد میماند را حذف و یا تمیز کنید.
۶- روی قایق، سطل، بشکه ها، مخازن آب، تشتها را کاملا بپوشانید و یا آنها را وارونه قرار دهید.
۷- آب استخر را یا کاملا تخلیه کنید و یا آب آن را با استفاده از کلر و تصفیه کننده ها کاملا تمیز نگه دارید
۸- حوضچه ها را از ماهی پر کنید تا لارو پشه ها را بخورند.
۹- نصب توری بر روی پنجره ها و درها بسیار موثر است.
۱۰- از پوشیدن لباسهای تیره و آبی رنگ خودداری کنید.
۱۱- هنگام خروج از منزل پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.
۱۲- درون چاهک وکف شور ها روغن بریزید.
۱۳- کاشتن گلهای همیشه بهار وشمعدانی در باغچه خانه در دور کردن پشه ها موثر است.
۱۴- چمن ها را کوتاه نگه داشته و علف های هرز را بچینید. بوته ها و شاخ وبرگ های اضافی گیاهان اطراف منزلتان را هرس کنید.
۱۵- مالیدن مخلوط روغن زیتون و وانیل ویا روغن اوکالیپتوس و یا نعناع به عنوان یک دفع کننده طبیعی پشه ها عمل خواهد کرد.
نکته: نسیم ملایم باعث میشود پشه ها نتوانند رد دی اکسید کربن بازدم شما را بگیرند بنابراین روشن کردن کولر ویا پنکه احتمال گزش پشه ها را بسیار کاهش میدهد.

انواع وسایل کنترل پشه ها:
۱ – اسپری های حشره کش: ترکیب اصلی آنها PYRETHOID ها میباشد که باعث کشته شدن حشرات میشود. هنگام استفاده از آنها رعایت این نکات توصیه میگردد:
* قبل از اسپری کردن آنها را خوب تکان دهید.
* پیش از استفاده از آنها کودکان، حیوانات خانگی به خصوص ماهیها، افراد مسن و بیمار و بخصوص زن باردار را از محل دور کنید.
* روی ظروف آشپزخانه، آب و مواد غذایی را کاملا بپوشانید و مستقیما روی آنها اسپری نکنید.
* پس از اسپری کردن اتاق را ترک کنید و پس از ۱۰ دقیقه بازگردید.
* چنانچه دست و هر جای دیگر بدنتان با مواد حشره کش آلوده شد فورا آن را با آب و صابون بشویید.
* پس از اسپری کردن دستهای خود را با آب و صابون بشویید.
* هرگز نزدیک شعله آتش، مواد اشتعال زا، سطوح داغ، لوازم الکتریکی و پریز برق اسپری نکنید.
* حشره کش ها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود قرار دهید.
* حشره کشها را در محل خنک، خشک و دور از نور خورشید نگه داری کنید. هرگز آنها را در مجاورت منابع حرارتی، داروها و مواد غذایی نگه داری نکنید.
* قوطی حشره کش ها را سوراخ نکرده و یا در آتش نیاندازید.
* هنگام اسپری کردن سیگار نکشید واز خوردن وآشامیدن مواد غذایی خودداری کنید.
* حشره کشها را در مکانهای با تهویه نامناسب بکار نبرید.
نکته: حشره کش ها نیز غیراز نابود کردن پشه و یا مگس، موجب کشته شدن دیگر حشرات نافع نیز میگردند.
نکته:حشره کشها سمی و سرطانزا هستند بنابراین تصور نکنید استنشاق آنها آسیبی به شما نمی رساند.
۲- سیستم های تبخیر کننده الکتریکی: ترکیب اصلی بکار رفته در آنها همان PYRETHROID میباشد. با حرارت دادن قرص، ژل و محلول حاوی حشره کش، ترکیبات کشنده و دفع کننده حشرات به تدریج در فضا منتشر میشود. در ۳ نوع قرص (مثل ویپ)، محلول وژل موجود میباشند. کشنده و دفع کننده حشرات میباشند. نوع قرصی شکل آن برای ۱۰-۸ ساعت موثر است-نوع محلول و ژل آن برای ۴۵ روز (روزی ۱۰- ۸ ساعت) موثر میباشند. هنگام استفاده از آنها رعایت نکات زیر توصیه میگردد:
* آنها را نزدیک محل خواب ومواد اشتعال زا قرار ندهید.
* هنگامی که از آنها استفاده می کنید پنجره (دارای توری) را اندکی باز نگه دارید.
* با دستان مرطوب به آنها دست نزنید.

۳- حشره کشهای برقی: این حشره کشها از لامپهای فلورسنت که از خود پرتوهای فرابنفش ساطع میکنند، حشرات را به سوی خود می کشانند. حشرات این نور را با نور خورشید و یا ماه اشتباه میگیرند. حشرات هنگام شب از نور ماه برای جهت یابی استفاده میکنند. همچنین پشه ها تصور میکنند نور از سطح آب منعکس میشود. پشه ها از اشعه فرابنفش بازتاب یافته از سطح آب برای شناسایی محل تخمریزی استفاده میکنند.

این حشره کشها دارای ترانسفورماتوری (ترانس) هستند که ولتاژ برق را تا ۲ هزار ولت افزایش میدهد. هنگامی که حشرات جذب اشعه فرابنفش این حشره کشها میشوند به شبکه فلزی برخورد میکنند که باعث کامل شدن مدار الکتریکی گردیده و جریان الکتریسیته با ولتاژ بالا از میان بدن حشره عبور میکند و باعث منفجر شدن آن میشود. اما متاسفانه این دستگاه ها به غیر از پشه ها سایر حشرات نافع نظیر پروانه ها، بیدها و کفش دوزکها را نیز نابود میکنند و تنها ۲۰ درصد حشرات کشته شده را پشه ها تشکیل میدهند. همچنین ذرات متلاشی شده حشرات که حاوی باکتری ها نیز میباشند با منفجر شدن حشرات به فضای اطراف پراکنده شده و ایجاد آلودگی میکنند.
۴- دستگاه های فراصوتی: این دستگاه ها با تولید اصوات با فرکانسهای بالا و یا تقلید صدای بال سنجاقک ها پشه ها را دور می کنند. اما در عمل بسیار بی تاثیر میباشند.
۵- پشه بند ها: به ویژه وقتی به ماده ای بنام PERMETHRIN آغشته میگردند بسیار موثرند. این ماده موجب کشته شدن پشه ها میشود.
۶- مواد دورکننده حشرات: ماده ای بنام DEET یکی از موثر ترین مواد دفع کننده حشرات است که بصورت اسپری، لوسیون و کرم موجود است. این ماده حس بویایی حشرات را مختل میکند.PERMETHRIN نیز بسیار موثر است اما نباید ان را روی پوست مالید بلکه روی لباس و یا پشه بند اسپری میگردد. این مواد را برای کودکان زیر ۶ ماه استفاده نکنید. مواد دفع کننده حشرات را تنها در خارج از منزل بکار برید و هنگام بازگشت به خانه آن را کاملا با آب وصابون از روی پوست بدنتان پاک کنید. همچنین دور کننده ها نبایستی روی زخم باز ویا خراشیدگی پوست استعمال گردند.
۷- شمع های حاوی سنبل هندی(CITRONELLA) نیز در دور کردن حشرات موثر است.
۸- تله های جذب کننده پشه ها: این دستگا هها با پراکندن دی اکسید کربن (که از سوختن گاز پروپان حاصل میشود)، ترکیبات شیمیایی جاذب پشه مثل فرومون اوکتنول(OCTENOL) که یک جاذب غیر سمی است، گرما و یا نور باعث جلب و به دام انداختن پشه ها میگردند. که میتواند موثر باشد اما گرانقیمت میباشند.

نظرات شما عزیزان:

سهند